Dzięki wsparciu finansowemu z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej polskie Parki Narodowe systematycznie rozszerzają obszary, na których prowadzą ochronę czynną lokalnych ekosystemów i zasobów przyrodniczych. W ubiegłym roku siedem Parków otrzymało z NFOŚiGW blisko 4 mln zł dotacji na przeprowadzenie pierwokupów – ponad 71 hektarów nowych gruntów. Finansowanie tego typu projektów będzie kontynuowane także w tym roku.
Środki budżetowe pokrywające w 100 % zakup nowych gruntów zostały przekazane z zasobu programu priorytetowego: Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej i krajobrazowej, Cz. 1) Ochrona obszarów i gatunków cennych przyrodniczo. Zasadniczym celem pierwokupów jest powstrzymywanie procesu utraty bioróżnorodności biologicznej i krajobrazowej oraz zapobieganie antropopresji i przekształcaniu środowiska naturalnego.
Dotacje na ten cel otrzymały: Ojcowski Park Narodowy, Biebrzański Park Narodowy, Wigierski Park Narodowy, Tatrzański Park Narodowy, Kampinoski Park Narodowy, Poleski Park Narodowy i Wielkopolski Park Narodowy.
Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że w ubiegłym roku w Biebrzańskim Parku Narodowym wykupiono 36 ha gruntów od prywatnych właścicieli za łączną kwotę ok. 430 tys. zł. Wyjątkowe były tu też przedsięwzięcia realizowane w Kampinoskim Parku Narodowym, dofinansowane kwotą ponad 1,2 mln zł, które umożliwiły wykup ok. 7,6 ha terenów cennych przyrodniczo.
Zgodnie z Ustawą o ochronie przyrody z 2004 r. parki narodowe są jedną z najważniejszych form ochrony przyrody. Zajmują tereny nie mniejsze niż 1000 ha i chronią tam zasoby naturalne przyrodnicze i krajobrazowe, w tym obszary wyróżniające się wyjątkowym walorami naturalnymi. Pozwalają chronić przyrodę nieożywioną – różne formy terenu, utwory geologiczne, zasoby wodne, piękno naturalnego krajobrazu oraz siedliska zwierząt, roślin i grzybów w środowisku lądowym i wodnym. W swoich ramach zabezpieczają naturę całkowicie przed degradacją przez czynniki antropopresyjne czyli ofensywne działania człowieka wpływające na środowisko naturalne, jak np. zabudowa terenów, zanieczyszczenia powietrza, gleby i wód, hałas, nieplanowane karczowanie roślinności itp.
NFOŚiGW kontynuuje udostępnianie dofinansowań dla pierwokupów gruntów przez parki także w bieżącym 2023 roku, oferując im dotacje do 100 % kosztów kwalifikowanych projektów z aktualnej odsłony programu Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej i krajobrazowej, Część 1) Ochrona obszarów i gatunków cennych przyrodniczo ze zgromadzonej puli 16 mln zł. Wnioski można składać do końca czerwca 2023 r.
Źródło: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
