WWF przeprowadził pierwsze kompleksowe badania dotyczące kondycji alpejskich rzek. Na ich podstawie powstał raport „Save the Alpine Rivers” (Ocalić alpejskie rzeki). Okazuje się, że już tylko jedna na 10 alpejskich rzek zachowała się w stanie nienaruszonym, zapewniającym odporność na zmiany klimatu i utrzymanie odpowiedniego poziomu wód.
Ta przełomowa publikacja WWF ujawniła, że jedynie 340 km dużych rzek w Alpach pozostało nietkniętych, w swoim naturalnym stanie, w porównaniu do 2300 km silnie przekształconych przez człowieka odcinków. Badania, które posłużyły do stworzenia raportu „Save the Alpine Rivers”, zostały przeprowadzone we współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym w Wiedniu. Okazało się, że aż 89 na 100 przebadanych rzek zostało przekształconych przez człowieka wskutek zmiany przebiegu i regulacji koryta rzeki oraz budowy elektrowni wodnych. Tylko 11% rzek pozostaje w stanie nienaruszonym. Raport WWF identyfikuje te kluczowe dla przetrwania rzek obszary, gdzie nowe elektrownie wodne nie mają prawa bytu.
Wiele planowanych elektrowni wodnych ma powstać na obszarach chronionych, takich jak rzeka Socza w Słowenii i Isel w Austrii – podkreśla Piotr Nieznański z WWF Polska. – Rzeki to coś więcej niż źródło energii. Dlatego powinniśmy postrzegać rzeki pod kątem szeregu różnorodnych ról, które pełnią. Wystarczy sięgnąć po przykłady przegradzania rzek w Polsce, co doprowadziło do zagłady wielu populacji ryb wędrownych o znaczeniu gospodarczym oraz do wzrostu zagrożenia powodziowego.
Poza budową zapór wodnych i szkodliwą dla środowiska regulacją, brzegi i doliny alpejskich rzek są zmieniane w tereny rolniczo-miejskie, co zwiększa niebezpieczeństwo powodzi i wielkość strat powodziowych. Zmiany klimatu są również wymienione, jako kolejne zagrożenie dla alpejskich rzek. Oddzielne badanie, przeprowadzone przez rząd austriacki, potwierdziły, że wzrost średniej temperatury w Alpach jest większy niż w innych częściach świata.
Temperatura w Alpach wzrosła o 20C przez ostatnie 200 lat – to o wiele więcej niż wzrost średniej temperatury Ziemi, o 0.850C. WWF podkreśla, że po katastrofalnych powodziach, które przeszły przez Europę w ostatnich paru latach, potrzeba uzdrowienia rzek jest najpilniejszym zadaniem. Rządy państw alpejskich muszą przygotować plan działania, który ochroni i przywróci naturalny stan rzek w Alpach.
Zdrowe rzeki, strumienie, mokradła i obszary zalewowe zaopatrują ludzi w wodę słodką, zapewniają skuteczną i efektywną ekonomicznie ochronę przeciwpowodziową – dodaje Nieznański. – Ponadto, naturalne rzeki są bardziej odporne na zmiany klimatu.
Alpy pełnią funkcję zasobnika wody dla 14 milionów ludzi, z 8 krajów.
Źródło: WWF.pl
